Met buskruit boomstobben verwijderen

Een tijd geleden alweer deelde ik de door de Leidse kwekerij Van Hazen en Valkenburg Comp in 1771 genoteerde aanwijzingen voor het planten van een magnolia met enkele aanwezigen op een dag over tuinarcheologie. Uit het feit dat het blijkbaar de bedoeling was dat de aardewerken pot twee jaar na aanplant in de grond kapot werd geslagen, putte ik de hoop dat soms, misschien, een dergelijke pot nog wel gevonden kon worden -met of zonder magnolia.
De kans dat je aardewerk opspoort ís natuurlijk al vrij klein, en een van de gesprekspartners maakte die hoop nog kleiner: hij bracht de toepassing van een stobbenfrees ter sprake.

Mijn tegenwerping was dat die natuurlijk nog niet zo heel erg lang worden gebruikt, voor mijzelf de hoop levend houdend dat het vinden van dergelijke kapotgeslagen potten een aanwijzing zou kunnen zijn voor de oorspronkelijke plaats waar een magnolia had gestaan. Ook al zou de plant zelf misschien volkomen verdwenen zijn, ook onder de grond.

Vandaag ondervond die hoop een nieuwe tegenslag, door een mij tot nu toe onbekende methode om boomstobben en dieper liggende wortelstelsels voorgoed te verwijderen: opblazen met buskruit. De methode werd in het voorjaar van 1777 blijkbaar toegepast in Hannover, ter voorbereiding van wijzigingen in de aanleg van wat nu de Georgengarten heet.¹Michael Rohde: ‘Zur Geschichte des Georgengartens und seiner Keimzellen: Wallmodengarten und Wangenheimgarten’ in: „Zurück zur Natur“. Idee und Geschichte des Georgengartens in Hannover-Herrenhausen. Ausstellungskatalog Göttingen, 1997, p16.

Het zal geen wijdverbreide methode zijn geweest, maar effectief is hij wel. En vrij funest voor het terugvinden van resten van de aardewerken pot, waarin de kostbare plant in eerste instantie was geplant. Ik heb geen idee of deze methode ooit in Nederland is toegepast, maar vermoedelijk wel: als het werkte, dan gebeurde het ook. De eigenaar van de tuin was overigens opgegroeid in Engeland, dus misschien kwam het gebruik daar vandaan?

Nieuwe droom: eens komt de dag waarop we aan de hand van buskruitsporen, en de concentraties daarvan in de grond, de oorspronkelijke locatie van lang geleden verwijderde bomen zullen kunnen herkennen. Dan de datering nog. Wat is de halfwaardetijd van ontploft buskruit?